Πλεονεκτήματα αλλά και δυσκολίες παρουσιάζει η παραγωγή προϊόντων ελιάς στο Αζερμπαϊτζάν για τους έλληνες επιχειρηματίες ή οργανώσεις και λοιπούς φορείς που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν δραστηριότητα στην αγορά. Σύμφωνα με σχετική έκθεση, η παραγωγή ελαιολάδου εμφανίζεται να κινείται ανοδικά, ενώ ερωτηματικό παραμένει, κατά πόσον οι καταναλωτές, έχουν συνηθίσει στην κατανάλωση του «υγρού χρυσού».
Όπως αναφέρεται στην έρευνα στα πλεονεκτήματα των επιχειρηματιών συμπεριλαμβάνεται η ευκολία στη σύσταση εταιρείας, που είναι σχετικά απλή και ανέξοδη, ιδιαίτερα σε σχέση με άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ενώ παράλληλα προσφέρεται δυνατότητα εισόδου και σε άλλες αγορές, κοντινές του Αζερμπαϊτζάν.
Ωστόσο υπάρχουν αρκετά προβλήματα στην προσέγγιση της αγοράς του ίδιου του Αζερμπαϊτζάν, λόγω:
– της δραστηριοποίησης των τοπικών ενδιαφερομένων (παραγωγών, εισαγωγέων και εμπόρων) και της άμεσης διαθεσιμότητας σημαντικών κεφαλαίων προς επένδυση στη χώρα,
– της γλώσσας συναλλαγών που είναι κυρίως η αζερική,
– του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, καθώς η αγορά γης από αλλοδαπούς δεν επιτρέπεται. Συνεπώς, η καλλιέργεια καθίσταται εφικτή μέσω μικτών επιχειρήσεων με επιτόπιους εταίρους στο Αζερμπαϊτζάν.
– προβλημάτων που αφορούν τις τελωνειακές διαδικασίες, οι οποίες είναι αδιαφανείς.
Σχετικά με τις ανάγκες της τοπικής αγοράς, αυτές εστιάζονται σε:
– εξειδικευμένο προσωπικό, τεχνολογία και τεχνογνωσία στην αγροτική παραγωγή, επεξεργασία, επικοινωνία, διανομή και διοίκηση,
– εκσυγχρονισμό και αντικατάσταση μηχανημάτων παλαιάς τεχνολογίας με νέα για την επεξεργασία και τη συσκευασία,
– δημιουργία νέων σειρών επεξεργασίας και συσκευασίας,
– εισαγωγή δενδρυλλίων ελιάς.
Κατανάλωση
Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τις καταναλωτικές τάσεις ελαιολάδου και ελαιών σήμερα.
Η αίσθηση είναι ότι η ζήτηση και για τα δύο πρϊόντα είναι αυξανόμενη. Υπάρχουν ενδείξεις σχετικά με τη στροφή στις προτιμήσεις των καταναλωτών, έστω μιας μερίδας εξ’ αυτών, προς την υγιεινή διατροφή. Παρόλα αυτά στο μεγαλύτερο μέρος τους οι Αζέροι καταναλωτές δεν είναι πλήρως ενημερωμένοι για τη διατροφική αξία του ελαιόλαδου. Έχουν γίνει προσπάθειες ενημέρωσής τους, κυρίως με διαφημίσεις στον Τύπο από την εταιρεία Azersun Holding, όμως προς την κατεύθυνση αυτή υπάρχει περιθώριο για να προκληθεί ενδιαφέρον εκ μέρους του αζερικού καταναλωτικού κοινού.
Παραγωγή
Στην πορεία εισαγωγής ελαιολάδου και ελιών στο Αζερμπαϊτζάν παρατηρείται ανοδική τάση. Από το 2002 έως το 2012 εμφανίζεται αύξηση της ποσότητας εισαγομένου ελαιολάδου πάνω από 1200%!
Η εθνικότητα των εξαγωγέων ελαιών και προϊόντων ελιάς προς το Αζερμπαϊτζάν είναι τουρκική, ισπανική, ιταλική και ιορδανική. Οι παραπάνω, είτε εμπορεύονται ίδια παραγωγή προερχόμενη από τη χώρα προέλευσης, είτε ευρύ φάσμα προϊόντων τουρκικής προέλευσης (κυρίως οι εντόπιοι που δεν ανήκουν σε διεθνές δίκτυο).
Από δειγματοληπτική έρευνα σε καταστήματα λιανικής στην πρωτεύουσα Μπακού, διαπιστώνεται ότι η προέλευση των προϊόντων που κυκλοφορούν είναι στην συντριπτική πλειοψηφία ισπανική, κατά δεύτερο λόγο τουρκική και ακολουθεί η ιταλική. Ο αριθμός των προϊόντων προερχόμενων από την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα περιορισμένος.
Αλέξανδρος Μπίκας
mpikas@paseges.gr
